Het idee is simpel. Neem een velomobiel. Monteer elektrische ondersteuning en voilá, een gezond en bruikbaar alternatief voor m'n auto op 2 x 50 km woon-werk verkeer. Met het vermogen van een halve stofzuiger, een gezonde dosis beweging en buitenlucht, een gangetje van zo'n 45 km per uur en als bonus een slinkende buik....;-) het leek me wel wat. Welkom op m'n blog over de weerbarstige start als prototype, over ouderwetse regelgeving, en de lol van comfortabel woon-werk verkeer fietsen als erg bruikbaar alternatief voor m'n auto...

woensdag 29 januari 2014

45 km/u past nergens - vervolg

Naar aanleiding van de reacties op mijn vorige blog heb ik wat gedachtes op een rij gezet over 45 km/u speed-pedelec’s, velomobielen en van alles wat ook zo hard gaat. Wat zou een goede richting zijn voor de toekomst?

Naar mijn idee is de veiligheid van alles wat harder gaat dan 25km/u met regelgeving gediend. Het gaat nadrukkelijk niet alleen om je eigen veiligheid. En het betreft zowel de constructie (voertuig certificering), het gedrag (rijbewijs) en de plek op de weg (infrastructuur). Wat gedachtes:

1) Certificering & helm
Tot max 25 km/u  geen certificaat nodig. Wil je harder op/in wat dan ook, ok, maar dan moet de constructie (remmen, verlichting, spiegels, etc) beoordeeld zijn. Dus voertuig certificaat. Wel essentieel dat de certificering ook op kleine bedrijven is afgestemd want daar ontstaan nogal eens bruikbare innovaties. In Nederland (RDW) is dat helaas niet goed geregeld. Hierdoor ontstaat een (zeer begrijpelijke) afwachtende houding van de producenten. Niemand heeft er baat bij dat een goed product als een velomobiel door een dure en onpraktische certificering om zeep geholpen wordt.


Vanaf 25 km/u een goed ontworpen helm gebruiken. Helmplicht is op het moment een behoorlijk grijs gebied. Wat opmerkingen hierover:

* Fiets helm.
De (race)fietshelm is maar een weinig ontwikkeld ding. Ze zijn vrijwel allemaal gebaseerd op samendrukbaarheid van piepschuim en dat is een beetje (te) primitief. Google b.v. eens op Abus Kranium. Er is geen fietshelm-plicht en dat lijkt me niet slim voor racefietsers.
* Brommer helm.
Is ontworpen voor 45+ km/u en weinig inspanning, dus geen aandacht voor ventilatie. Een tamelijk ongelukkig ontwerp voor  een speed pedelec of VM.
* Speed-pedelec helm.
Hier valt een wereld te winnen voor helmproducenten. De fiets-helm is te primitief, de brommer-helm is te benauwd, te groot en niet ‘trendy’, dus ik verwacht niet dat de aanstaande speed pedelec  fietsers daarvoor gaan kiezen. Een speed pedelec helm moet grote klappen kunnen opvangen, goed ventileren en niet te groot zijn. Een slimme fabrikant ziet een gat in de markt voor zich. Ze zijn al bezig, want ze verwachten grote aantallen speed pedelecs.

Op het moment bestaat er geen helmplicht voor VM’s en is een brommer helm verplicht in een als brommer gekeurde e-assist 45 VM. Wat mij aangaat, geen van tweeën erg slim. Op zich is een VM een geval apart t.a.v. helm-plicht. De VM heeft de potentie om, voorzien van voldoende en gekeurde voorzieningen (cocon-constructie ontworpen met voldoende kennis op het gebied van veiligheid, veiligheids riemen, beschermend dakje, …), zonder helmplicht toegelaten te worden. Maar daar zijn we nog niet. Tot die tijd gaat de speed-pedelec helm uitkomst bieden voor VM’s, met of zonder 45 km/u e-assist.

2) Rijbewijs.
Met speed e-assist kan vrijwel iedereen direct zonder ervaring 45 km/u rijden en dat is gewoon te hard voor onervaren reacties. Dus is een training (rijbewijs) nodig.
Zonder e-assist duurt het een tijdje voordat je conditie voldoende op pijl is om constant deze snelheid te rijden en in die tijd leer je geleidelijk fietsen met 45 km/u. Waardoor minder noodzaak voor training. Er zijn wat kanttekeningen te maken:

* Stofjes.
Een politie-man heeft mij eens uitgelegd dat het soms wat asociale gedrag van racefietsers deels toegeschreven wordt aan stofwisseling in de hersenen. Door de inspanning maak je stofjes aan die een erg prettig gevoel geven en een mind-set van ‘ik wil door…’. Dat beïnvloedt je besluiten die in een split-second genomen worden, vaak ten nadele van sociaal gedrag en veiligheid. Uit eigen ervaring moet ik zeggen: het helpt als je dit weet en je er naar gedraagt.

* Gewicht VM.
Behoorlijk zwaarder dan een racefiets. De neiging om snelheid te houden is daarom (nog) hoger, mede geholpen door bovengenoemde stofjes. Een e-assist zou hier makkelijker tot een veilig gedrag kunnen leiden.

* Snelle VM.
Toen ik voor het eerst proefreed in een velomobiel, een Quest, haalde ik met wat inspanning een racefietser in met 40 km/u. Dat was met normale 25 km/u fiets conditie en –ervaring. Er komen steeds efficiëntere  VM’s, dus de snelheid die een beginnende onervaren VM-er kan rijden komt ook steeds hoger te liggen.


Al met al denk ik dat voor speed pedelec’s, maar ook voor  VM’s (met en zonder e-assist), een beginners training (rijbewijs) een goede zaak zou zijn. Net als nu al voor brommers geldt.

3) Infrastructuur.
Waar rij je? Geen makkelijk antwoord mogelijk helaas. En het  vereist vakkennis die ik niet heb. Toch een poging.
Er zal geen infrastructuur voor VM’s aangelegd worden. De aantallen zijn daarvoor voorlopig te klein. Voor de speed-pedelec is dat een ander verhaal. Er is al een heuse hype aan het ontstaan. De belasting (milieu, ruimte) van de speed pedelec is tig keer minder  dan van elektrische/hybride/gewone auto’s terwijl de reistijd over een gemiddelde woon-werk afstand niet erg verschillend is. Dus zou het slim zijn om deze komende speed-pedelec ‘hype’ te ondersteunen door ze een goede plek op de weg te bieden. De VM kan op deze ontwikkeling meeliften en dezelfde plek innemen als de speed-pedelec.

* Fietspad.
Het fietspad is bedoeld en ontworpen om max 25 km/u te rijden. Dat moet zo blijven. Sterker nog, er zou een max snelheid van 25 km/u moeten gelden op het fietspad. Er zijn erg veel  mensen die niet harder willen of kunnen en daarvoor moet ruimte blijven. Geen hijgende/schreeuwende/toeterende racefietsers, speed-pedelec’s en VM’s in hun nek.

* Snelfietspad (nieuw)
De term snelfietspad zou gebruikt kunnen worden voor infrastructuur die ontworpen is voor zowel 25 km/u fietsers en 45 km/u speed pedelec’s. Ook geschikt voor VM. Brommers en scooters bij voorkeur niet welkom hier, ze stinken en zijn niet goed voor de diep ademhalende longen van de fietsers.  En anders timmeren ze maar een kurk in de uitlaat…
Er zijn al wat voorbeelden van deze infrastructuur. Ze zijn niet meer dan een goede meter breder dan twee fietspaden. Een twee richtingen snelfietspad bestaat b.v. uit twee asfalt-stroken, ieder net zo breed als een één-richting fietspad, gescheiden door een net zo brede berijdbare middenberm van klinkers. Omdat 25 km/u fietsers graag kletsend naast elkaar op glad wegdek rijden blijven de rijrichtingen ruim gescheiden. De middenberm biedt ruimte voor inhalen zonder elkaar in de weg te zitten. Tenzij er te veel drukte in beide richtingen is natuurlijk. Dan wordt het tijd voor een 4-baans snelfietspad…. ;-)
Snelfietspad - een nog iets bredere overrijdbare middenberm laat veilig inhalen toe
* 50 km/u wegen (bebouwde kom)
Als er geen snelfietspad voorhanden is zullen de speed-pedelec’s en de VM’s zich hier tussen de auto’s moeten begeven. Automobilisten gaan mopperen op de grote hoeveelheid speed pedelec’s. De Telegraaf staat er straks bol van. Het is niet anders. Ter bescherming van de speed pedelec’s worden ze als kwetsbare verkeer deelnemer behandeld: bij een aanrijding is de automobilist schuldig tenzij het tegendeel bewezen wordt.
Wellicht is dit een goede aanleiding om de max. snelheid op deze wegen te verlagen naar 45 km/u.

* 60 km/u wegen (buiten bebouwde kom)
Dit is een lastig geval. Vaak wordt op deze wegen veel harder gereden, ondanks drempels, verkeer sluizen, smalle weg, etc. Brommers kunnen hier over het algemeen nog wel uit de voeten omdat ze veelal harder rijden dan 45 km/u. Het hangt natuurlijk van de drukte af, maar op een populaire woon-werk route is zo’n weg  te gevaarlijk voor speed pedelec’s en VM’s. Dus zal hier vooralsnog een consensus gesloten moeten worden, in afwachting van de renovatie van het fietspad als snelfietspad. 60 km/u wegen liggen veelal buiten de bebouwde kom en daar is wat meer ruimte. Wellicht kan in de tussentijd de keuze aan de racefietser/speed pedelec/VM gelaten worden. Ofwel op het fietspad, maar dan ‘te gast’, ofwel op de 60 km/u weg voor de durf-al.

* Meer dan 60 km/u wegen (binnen en buiten bebouwde kom)
Bestaande inrichting gebruiken.


9 opmerkingen:

  1. Nog meer regels? minder vrijheden? meer ( kans op ) boetes? ik ben moe van die regelzucht...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. NOG MEER REGELS??
      Onze regering heeft een makkelijke oplossing: Gewoon verbieden die Velomobielen en Speedpedelecs.
      Dat is wat ons te wachten staat als regelgeving toeslaat.
      Laten we het maar simpel houden: Zolang je geen motor aan boord hebt is het een fiets, met motor ben je een bromfiets eenvoudiger kan het niet.

      Verwijderen
  2. Hoi Kees,

    Weer een aantal mooie overpeinzingen. Helmlplicht voor racefietsers zou allang ingevoerd moeten zijn, ook buiten de wedstrijden. Maar.....certificering voor een racefiets? Dat maakt de fietsen en andere voertuigen die hier onder gaan vallen waarschijnlijk gewoon duurder, en daar zit niemand op te wachten. Als het wel ingevoerd word zouden de overheden er goed aan doen milieuvriendelijke voertuigen als fietsen ook subsidie te geven in de vorm van korting op belastingen, net als met de hybride/elektrische auto's.
    De fietshelm is inderdaad aan vernieuwing/verbetering toe, ondanks geen verplichting draag ik ook in de Strada een hoofdbescherming, net als op de racer.
    Rijbewijs zou een goede zaak kunnen zijn, hoewel daar nog wel wat vraagtekens bij gezet kunnen worden. Eenieder die begint in een VM is meestal geen onervaren fietser, de gemiddelde leeftijd van VM-kopers ligt toch meestal tussen de 30 en de 50 heb ik eens gelezen. Het is ook een investering natuurlijk.
    Wat de fietspaden betreft zou hetgeen je voor ogen hebt de ideale situatie zijn, maar of daar overal plaats voor is?
    Maar goed er moet iets te wensen over blijven, en realisering begint met plannen maken, dus er is hoop!
    Hoewel Anoniem ook wel gelijk heeft, nog meer regeltjes maken het (fiets)leven er ook niet makkelijker op.........

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Dag Kees,
    Mooi verhaal en goed dat je er openlijk over nadenkt.
    M.b.t. helmen ben ik met je eens dat deze sterk verbeterd moeten worden willen deze een redelijke bescherming geven. Verplichting tot helmgebruik van categorieën die nu nog geen helmplicht hebben, heeft simpel tot gevolg dat er minder gefietst zal worden. Het kind met het badwater weggooien dus.

    Ik ben geen liefhebber van regulering al realiseer ik me dat als velomobielen sneller en in grotere aantallen de wegen bevolken dit wel dreigt. Een paar spectaculaire crashes en de regelneven zijn gealarmeerd.
    Veel hangt af van het gedrag van de berijders van de verschillende voertuigtypen. Ik rij nu al altijd tussen 40 en 45 km/u met mijn Quest. Dat zal straks met de VeloTilt mogelijk wel eens tussen de 45 en de 50 km/u kunnen worden. Dat leidt, ik heb inmiddels ruim boven de 100.000 km met Questen gereden, vrijwel nooit tot problemen. De snelheid aanpassen aan de omstandigheden is per definitie de oplossing. Betekent dat ik soms kilometers op een druk smal fietspad met de stroom mee sukkel. Is er ruimte dan is het heerlijk om lekker door te trappen.

    Liever dan regulering zie ik meer in het geleidelijk verbeteren van de infrastructuur. Bredere, goed ingerichte fietspaden, maken het voor de snellere fietsers, de Pedelecs en snellere velomobielen, goed mogelijk te rijden en veilig in te halen.
    Verschillen tussen wel- en niet-elektrische mensaangedreven voertuigen zullen in de toekomst waarschijnlijk weinig relevant zijn qua benadering. Met de snellere velomobielen wordt nu al net zo hard gereden als de Pedelecs en de elektrisch ondersteunde velomobielen. Wel pleit ik voor veiliger velomobielen waarbij in de constructie al rekening gehouden wordt met zijdelingse aanrijdingen e.d. Ook hoort daar bij de snellere velomobielen een effectieve gordel bij.
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Dat van die stofjes vind ik interessant. Of het waar is weet ik niet; ik heb het niet eerder gezien maar ik zit ook niet in die wereld. Het houdt mij wel een spiegel voor en nu ik er eens op gewezen ben kan ik er op letten en rekening mee houden.

    Een rijbewijs voor een (ondersteunde) fiets lijkt mij niet zo een goed idee, het beperkt de toegankelijkheid ervan en dat kan averechts werken. Wat oefening in welke vorm dan ook kan echter geen kwaad dat ben ik zeker met je eens. De voertuigbeheersing voor hogere snelheden koop je er niet bij.

    Een maximale snelheid op het fietspad is voor gemotoriseerd verkeer misschien handig/fijn maar buiten de bebouwde kom m.i. niet nodig. Ik denk dat (gewone) fietsers niet gehinderd moeten worden als zij door willen rijden. Zelf rijd ik op mijn stadsfiets tegen 30 km/u waar mogelijk en dat is nooit een probleem. Zeker als iedereen zich een beetje sociaal opstelt cq als inhalers zich tijdig aankondigen en breeduitfietsers wat inschikken.
    Hierbij heb ik het niet over groepen racefietsers die vaak als asociaal worden afgeschilderd. De mensen die daar voornamelijk last van hebben zijn naar mijn idee dagjesmensen die langzaam en breeduit fietsen zonder op te letten wat er verder gebeurt.
    Daarnaast is het niet te handhaven, het geeft alleen maar extra regeltjes en daar hebben we er al genoeg van in Nederland.

    Het stuk over de door een klinkerstrook gescheiden (fiets)rijbanen is interessant echter het gebruik van klinkers juich ik niet echt toe. Het lijkt altijd bijzonder lastig te zijn klinkers en asfalt goed te laten aansluiten en dat ook zo te houden. Zo’n hoogteverschil is in de breedterichting onprettig maar het zij zo. In de lengterichting is het echter ronduit gevaarlijk, het geeft een effect dat vergelijkbaar is met bijvoorbeeld tramrails.

    Dat er door fietsers over de toekomst van snelle fietsen wordt nagedacht vind ik erg goed. Er komen steeds meer velomobielen en als de 45km ondersteunde fietsen massaal op de weg komen zoals nu de langzamere ondersteunde fietsen dreigt er een chaos. Onze overheid zal dan oplossingen gaan bedenken en als dat gebeurt zijn we in de aap gelogeerd. De overheid denkt mij te vaak vooral in beperken (of verbieden), belasten en hinderen om iets in 'goede banen' te leiden. Persoonlijk heb ik bij ‘goede banen’ iets anders in gedachten. Bijvoorbeeld een infrascructuur die gewoon is ingesteld op snellere fietsers.

    Sander van de Wal

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Hoi Adri, Raketfiets, Wim, Sander en Anoniem,

    Wellicht een nuancering op mijn geschrijf: aantallen zijn belangrijk. Ik ben bij benadering geen jurist, maar volgens mij werkt verkeerswetgeving ook zo. Bij relatief kleine aantallen (VM, racefiets) wordt verantwoordelijkheid t.a.v. veiligheid voor een groot deel aan de gebruiker overgelaten. Althans, zolang de snelheid redelijk blijft. Terecht lijkt me. Geen certificering. Ook voor de toekomst.
    Maar als de aantallen groot worden verandert de zaak. Inmiddels gelukkig lang geleden speelde deze discussie rond brommerhelmen. Het vermoeide gezicht van mijn vader als hij tijdens z’n weekend-dienst weer 16, 17 jarige jongens probeerde op te lappen of dat met de beste wil van de wereld niet meer voor elkaar kreeg, dat zal me altijd bijblijven. Onze weekenden gingen er aanmerkelijk op vooruit toen de brommer-helmplicht ingevoerd werd. Dat had alles te maken met de grote aantallen brommers destijds.
    Als de speed-pedelec de hype wordt die ik verwacht, dan zal de overheid dat terecht niet op z’n beloop laten. Tegenhouden gaat niet lukken, als dat al de intentie zou zijn. Zeker niet in Nederland… ;-). Er zijn wel gevaren en kansen. Het gevaar is dat de regelgeving te veel van bestaande dingen uitgaat, zo van ‘een speed pedelec is een brommer’. Kansen zijn er voor regelgeving die het gebruik van speed pedelec’s zowel veiliger als prettiger maken. Regels die speed pedelec helmen goed beschrijven. Er is meer mogelijk tussen hemel en aarde dan de huidige fiets- en brommerhelmen. Regels voor veranderende infrastructuur zodat niet domweg een fietspad aangelegd wordt als er ruimte is voor een snelfietspad. Voor goede verlichting zodat de speed pedelec er anders uitziet dan een fiets. Regels, regels, inderdaad. Het is mogelijk om iets te maken waar je wat aan hebt…
    Het prettige vooruitzicht voor VM’s is dat we op de speed-pedelec ontwikkelingen mee kunnen liften. Vooral op het gebied van infrastructuur.

    Groeten, Kees

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Als we het dan toch over politiek en regelgeving hebben: zoiets zou meteen op Europees niveau moeten geregeld raken. Nu is het al absurd: in Duitsland kun je perfect een VM met ondersteuning tot 45 km/u (laten) homologeren, maar in Nederland en België lijkt zoiets totaal onbekend. Zo komen we weer tot regels die van grens tot grens verschillen. Rij je perfect legaal in je eigen land en enkele kilometers verder mag het plots niet meer...

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Beste Jan,

    Triest inderdaad. Niet dat je er direct veel aan hebt, maar toch:
    In Nederland krijgt een bedrijf te maken met de RDW. Zij beoordelen zowel het product als het productie proces. Met name het productieproces-oordeel is niet werkbaar voor kleine bedrijven. Dat doet Tuv in Duitsland ook, maar daarnaast wordt kleine bedrijven de mogelijkheid geboden om alleen het product te laten keuren, niet het productieproces. Consequentie is wel dat elk geproduceerd product bij Tuv ingeleverd moet worden om te controleren of het volgens het overeengekomen keur geproduceerd is. Maar voor kleine bedrijven en kleine aantallen producten is dit een aantrekkelijke (betaalbare) manier van werken. Daardoor is het mogelijk om een 45 km/u e-assist VM door Tuv te laten keuren als Mopet, daarna te importeren in NL waarna de RDW keurig een brommer kenteken afgeeft… Ik vermoed dat dit ook mogelijk is in België.

    Groeten, Kees.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. Is het een idee om (deels) de regelgeving van brommobielen over te nemen als er geen geschikte fietspaden zijn? Dit zijn inmiddels al voertuigen met een 45km max en hebben ook een kooiconstructie. Enige probleem zou dan zijn dat de minder ervaren fietser natuurlijk de 45 km niet zou halen en dit voor vertragingen en ergernissen van andere verkeersgebruikers kan zorgen. Hoe dan ook denk ik dat deze discussie de moeite waard is, in de toekomst zullen er namelijk wel meer 45 km voertuigen verschijnen, danwel VM's of microcars.

    BeantwoordenVerwijderen