Het idee is simpel. Neem een velomobiel. Monteer elektrische ondersteuning en voilá, een gezond en bruikbaar alternatief voor m'n auto op 2 x 50 km woon-werk verkeer. Met het vermogen van een halve stofzuiger, een gezonde dosis beweging en buitenlucht, een gangetje van zo'n 45 km per uur en als bonus een slinkende buik....;-) het leek me wel wat. Welkom op m'n blog over de weerbarstige start als prototype, over ouderwetse regelgeving, en de lol van comfortabel woon-werk verkeer fietsen als erg bruikbaar alternatief voor m'n auto...

dinsdag 21 oktober 2014

Bouw Sunrider II - 9 & Moving Traffic


Hmm...bij het 'posten' van dit bericht ging iets niet goed waardoor een aantal lezers wel de titel zagen maar geen tekst... :-(  Mijn excuses daarvoor, ik ben kennelijk wat onhandig geworden na m'n laatste blog een half jaar geleden. EEN HALF JAAR! Time flies. Een tweede poging:

Vanwege werk en privé prioriteiten is de voortgang van de Sunrider II bouw wel wat vertraagd maar zeker niet stil komen te staan. Regelmatig ben ik 's zaterdagochtend bij Alligt in Dronten bezig, maar dat is maar een halve dag en met Leo over velomobielen kletsen is ook erg gezellig...

De Sunrider staat intussen bij Tuv in Duitsland, in blijde afwachting van een street-legal keur. Een hoop gedoe, maar wel onderdeel van mijn 'project'. Omdat het zo lang stil was op m'n blog wellicht niet verkeerd om dat 'project' nog eens samen te vatten:
* Bouw van een veilige 45 km/u e-pedelec velomobiel.
* Geschikt voor 100 km/dag woon werk verkeer.
* Geschikt voor gemiddeld prestatie niveau.
* Legaal 45 km/u rijden met elektro-ondersteuning.

Ik kan het niet laten, even een zij-opmerking. Ik ben dit 'Moving Traffic' gaan noemen, waarbij 'Moving' verwijst naar lichamelijke beweging. 'Moving Traffic' versus 'Inactive Traffic' dus. Laatst zat m'n zus te mopperen over haar veranderend woon-werk verkeer. Ze was dagelijkse beweging gewend omdat ze met de fiets naar haar werk ging. Maar door ander werk is de afstand te groot geworden. En dus zit ze nu stil in de auto, veroordeeld tot 'Inactive Traffic', wég dagelijkse beweging. 

Moving Traffic zou de oplossing kunnen zijn, maar de limiet van 'Moving Traffic' (b.v. fiets, velomobiel, al dan niet ondersteund) ligt bij 25 - 45 km/u. Daarboven is alleen 'Inactive Traffic' (b.v. bus, trein, auto, motor) mogelijk. Maar waarom zou er eigenlijk een limiet moeten zijn?? Het is uiteraard historisch zo gegroeid, maar afgezien daarvan, waarom mag een mens niet bewegen als het harder gaat? Denk aan een trapstel in plaats van een gaspedaal. De trappers drijven een generator aan, de wielen worden elektrisch aangedreven. De elektromotor wordt gestuurd wordt door de trapbeweging en gevoed wordt door de generator en accu's. Te leveren vermogen via trappers is naar behoefte instelbaar. Welk aandeel de trappers leveren is niet direct interessant, het gaat om bewegen tijdens je vervoer. Pas dit concept toe in een fiets, motor, auto, zeg het maar. M'n zus weer gelukkig met haar dagelijkse beweging...

Leuk filmpje in dit verband:

 Moving Traffic

Voor wie wat meer veiligheid zoekt, of bescherming bij regen - hetzelfde principe zou toegepast kunnen worden in:


of in:


of in... ;-)


Uiteraard is de velomobiel de te prefereren manier van Moving Traffic... :-) :-)


Ik dwaal weer te veel af, dat schiet niet op. Zoals hierboven gemeld, en in verband met mijn doel om legaal 45 km/u e-pedelec te rijden, staat de Sunrider inmiddels bij Tuv in Duitsland. 
Tuv Keulen
Tuv Keulen.
Dan krijg je uiteraard te maken met regels die niet direct voor een velomobiel ontworpen zijn. Bijvoorbeeld: alle wielen moeten geremd zijn. Voor een driewieler van een paar 100 kg is dat misschien een goed idee, maar voor een velomobiel is remmen met het achterwiel gevaarlijk. De belasting van het achterwiel is laag en wordt nog lager tijdens het remmen, waardoor het wiel snel blokkeert. Als dat gebeurt verliest de velomobiel z'n koersvastheid en staat hij vrijwel direct achterstevoren, of in een willekeurige andere richting. Niet doen dus. Vrij laten rollen dat achterwiel. Daarom bedienen de beide remgrepen van de Sunrider alleen de voorwielen. Rechter handel remt het rechter voorwiel, linker handel remt het linker wiel. Ik kan met twee handen remmen en als een rem uitvalt hou ik nog de helft van het remvermogen over. De geometrie van de wielophanging laat dit toe, remmen met 1 voorwiel heeft nauwelijks effect op de koersstabiliteit.
Tuv gaat remproeven met de Sunrider uitvoeren. We zullen zien...

Inmiddels heb ik zo'n 100 km proefgereden en dat gaf weer de bekende 'big smile' op m'n gezicht. Heerlijk en mooi rustig ook. De Bafang doet geluidloos z'n werk en waarschijnlijk helpt de wat zwaardere bouw en doosconstructie van de Sunrider om resonanties te voorkomen. Het deksel rammelt nog wat maar dat krijgen we er wel uit. Wel veel windgeruis bij 45 km/u uiteraard, ik reed zonder Flevobike dakje. De ervaring van m'n vorige Sunrider leert dat dit dakje in combinatie met het lage ruitje voor me gelukkig veel windgeruis wegneemt.

Aanpassingen die de laatste maanden zijn uitgevoerd:

Aandrijving
De Bafang motor is definitief naar het vooronder verhuisd. De originele plek (op de trapas, het is tenslotte een trapas-motor) beviel niet. De afstand tussen de cranks (ook wel Q-factor genoemd) van de Bafang is aan de grote kant, het voelt niet prettig. Bovendien passen mijn maat 46 schoenen niet meer tussen de cranks en de wielkasten... De ketting-lijn loopt nu van de trapas naar de Bafang en daarvandaan naar de Rohloff naaf in het achterwiel. De Bafang is dus een tussen-as geworden.

250 W Bafang trapas motor

Trapas zonder motor...

en trapasmotor in het voor-onder.
Zet je schrap voor een stukje regelgeving... De huidige keuring regels zijn alleen toepasbaar op een voertuig dat zelfstandig (dus zonder mee te trappen) rijdt. Inactive Traffic dus. Dat gaat in 2017 veranderen maar op het moment is het niet anders. Dus is de Bafang voorzien van een gashandel waarmee inderdaad 'Inactive Traffic', dus zonder trappen, gereden kan worden. Maar ik wil 'Moving Traffic' rijden, als pedelec. Daarom is de controller software inmiddels aangepast zodat de Bafang als pedelec werkt tot 50 km/u: de motor ondersteunt het trappen, maar laat in deze 'mode' de Sunrider niet zelfstandig rijden. De mate van ondersteuning is instelbaar in 9 niveau's.
De gashandel wordt alleen bediend tijdens de keuring en kan wat mij aangaat daarna met verlof... 

Verlichting
Tuv schrijft voor dat de verlichting aan moet staan zodra de motor spanning krijgt. Dat heeft nogal wat gevolgen voor de standaard kabelboom van de Sunrider. Na het nodige soldeerwerk heb ik een nieuw dashboardje gemaakt met daarop een sleutel schakelaar. Daarmee wordt zowel verlichting als motor aangezet. Omdat de tuimelschakelaars voor de verlichting vervielen ontstond ruimte op het dashboardje voor de display die de spanning van de verlichting-accu aangeeft. Eerst zat dit display wat onhandig onder m'n stoel bij de accu.  De overgebleven knoppen bedienen groot-licht, alarm knipper-licht en binnenverlichting.

Origineel dashboardje

Nieuw dashboardje, met sleutelschakelaar
 
Dimlicht bij de spiegels, groot licht en 'running lights' in de neus.

Bediening Rohloff naaf.
Aanvankelijk was de Rohloff naaf voorzien van een servo motor om te schakelen, bediend door twee knopjes op de stuur handel. De controller van deze servomotor bleek echter niet beveiligd te zijn voor onjuiste polariteit... Je voelt hem al aankomen, plus en min verwisseld, controller stuk. De kosten van een nieuwe unit ging me wat te ver, dus uiteindelijk besloten om de standaard handbediening van de Rohloff naaf te gebruiken, in combinatie met het draaibare handvat van Flevobike en een mooi gedraaid aluminium busje van Alligt om alles te borgen - het geheel ziet er best geslaagd uit vind ik en schakelt prima.

Oorspronkelijke servo-bediening Rohloff naaf

Draaibaar handvat voor bediening Rohlof naaf

Spiegel/verlichting unit.
Ik hou van wat grotere spiegels voor een goed beeld wat er achter me gebeurt. Tuv schrijft ze ook voor. Grote spiegels vragen een stabiele bevestiging. Bij m'n vorige Sunrider was dat niet het geval waardoor de spiegels regelmatig verkeerd stonden. Ergernis. Voor de Sunrider II heeft Leo een framepje gefreesd waarop de spiegels, de koplampen en richting aanwijzers gemonteerd zijn. Werkt goed zo. Uiteindelijk wil ik hiervoor nog een stroomlijn-kap voor maken maar dat zal even moeten wachten.

Spiegel - koplamp - knipperlicht unit

Cycle analist
De display van de Bafang motor geeft maar beperkte informatie.Bovendien werkt de indicatie van de resterende accu-lading niet echt goed. Daarom heb ik een Cycle analist gemonteerd waarop veel beter valt af te lezen wat de accu doet. Op deze manier kunnen we ook gaan zoeken naar de overbreng verhoudingen waarbij ik een prettig traptempo heb en de Bafang het efficiëntste werkt.

Bafang display en Cycle Analist




Tja... en verder zal ik wat geduld moeten hebben nu. Ik verwacht dat de Tuv keuring zeker een maand in beslag zal nemen, dus tot die tijd zal ik ook weinig nieuws te melden hebben. Daarna des te meer denk ik...





16 opmerkingen:

  1. Dag Kees,
    Dit wordt een heel fraai project. Mijn complimenten voor de grondige analyse en mooie uitvoering.
    Groeten,
    Wim

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt Wim, het is ook een erg leuke hobby...

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
  2. Geweldig verslag. Leuk om te volgen.

    Een 'auto' met trappers bestaat al. Max. Snelheid 85km/u en actieradius van 200km. Volgens mij mag je er zelfs mee op de snelweg.


    http://twike.com/nl/de+twike/twike.html

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tja... de Twike. Eur 26.000 - 29.000 nieuwprijs afhankelijk vd accu en naar mijn mening een wat moeizame positie op de weg (te licht voor tussen auto's / vrachtwagens, te zwaar voor tussen langzaam verkeer). Maar ze doen toch wat goed, het model bestaat al lang en er is een repectabel aantal verkocht. Dat geeft mij de indruk dat er daadwerkelijk sprake is van een spreekwoordelijk 'gat in de markt'.

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
    2. Tja,......... inderdaad zullen ze misschien ietsgoed doen, maar wat een prijzen! Je moet echt wel erg milieubewust en gedreven zijn om er zoveel voor over te hebben. Als je dan toch wil bewegen lijkt me een e-velomobiel toch een betere investering, en dat voor circa 40% van de prijs van de Twike.
      Mijn mening dan, daar mag ieder anders over denken uiteraard......

      Groeten, Adri.

      Verwijderen
    3. Duits handwerk, Adri. Voor €7800 + €60/maand voor de huuraccu koop je een Reneault Twizy (foto in m'n blog). De Twizy heeft (nog?) geen trappers maar het laat wel zien wat het verschil is tussen handmatige productie en een autofabrikant.

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
    4. Ok Kees, bedankt voor de uitleg! Dat is dan duidelijk, wat ook duidelijk een verschil laat zien is de prijs van de Twizy, die kost in Noorwegen circa € 12000,-- dat is dan het verschil tussen Nederlandse en Noorse belastingen.......

      Groeten, Adri.

      Verwijderen
    5. Adri, dat verschil tussen N en NL prijzen wordt wellicht (mede) door de accu's veroorzaakt? In NL wordt de Twizy zonder accu's verkocht voor de €7800. Bij Reneault NL kan je de accu's niet kopen, alleen huren. Mijn Noors is niet zo goed, maar op de Noorse Twizy site kom ik geen huurprijzen voor de accu tegen. €12000 - €7800 zou €4200 betekenen voor de accu. Dat klopt wel ongeveer denk ik, de NL prijzen voor Twike accu's zijn veel hoger. Het lijkt er eerder op dat het prijsbeleid in N wat vriendelijker is dan in NL voor dit soort vervoer. Er rijden in N opmerkelijk veel Tesla's rond vind ik.

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
    6. Klopt wel denk ik Kees, daar zal het verschil inderdaad grotendeels liggen, want als e-auto is de Twizy grotendeels belastingvrij in N.
      Vandaar ook het Tesla en sowieso e-auto succes in N, want niet enkel worden die voertuigen zwaar gesubsidieërd, maar ook hebben ze vrije doorgang bij tolpoorten, parkeren gratis en maken vrij gebruik van de veerponten. Enkel al in de voorverkoop waren er al 1000 Tesla's besteld! Toch een auto die ondanks de subsidie tussen de 700.000 en 800.000 kronen komt voor de deur! ( Model S ) En nu zijn er de laatste maand al weer een kleine 70 stuks te koop gezet op Finn.no, de Noorse Marktplaats. Reden daarvoor is de aankondiging van de Tesla model SD, de dualdrive met 4-wielaandrijving, ook volledig elektrisch. Nu alleen nog een model op de markt zetten die een trekhaak mag hebben, dan kan ik misschien ook een e-auto gaan overwegen.........

      Groeten, Adri

      Verwijderen
    7. Alvast gefeliciteerd dan met je nieuwe aanwinst, Adri!

      http://www.groen7.nl/tesla-model-x-krijgt-trekhaak-optie-uniek-voor-een-elektrische-auto/

      Eerlijkheidshalve moet ik wel melden dat hierover nog niets te vinden is op de Tesla-site... Om weer even on-topic te gaan - wel een leuke gedachte als die vrije denkers in Silicon Valey het Moving Traffic concept zouden toepassen.. lekker fietsend met je caravan door de Noorse bergen trekken. Het lijkt me wel wat... :-)

      Verwijderen
  3. Kees, met die Cycle Analyst heb ik ook prima ervaringen. Die geeft je effectief heel veel nuttige informatie. Daar bovenop heeft het ding nog heel wat extra mogelijkheden, die je wel zelf moet kunnen benutten. Zo kun je hem gebruiken als snelheidsbegrenzer, als cruise control of kun je de stroom beperken. En met de nodige accessoires kun je de data exporteren naar een pc om grafiekjes bij te houden ;-)

    Wat die Bafang betreft, zag ik al wat softwarematig kan aangepast worden. Met de nodige kennis kun je er heel wat mee doen! Ik ben benieuwd wat het bereik van jouw voertuig zal zijn.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hallo Jan, ja het bereik gaat inderdaad interessant worden. Mijn ervaring met m'n eerste Sunrider is dat de reistijd belangrijk is. Het moet niet de spuigaten uitlopen. Over ~50 km deed ik ~75 min, dat was prima maar het gaat gewoon te veel tijd kosten als het langer duurt. Dat betekent dat ik ~45km/u moet rijden gedurende die tijd. Daarnaast heb ik bewust voor een wat zwaardere velomobiel gekozen. Dat, en mijn prestatie niveau, maakt ondersteuning bij 45km/u nodig en dit gaat nogal wat meer van de accu vragen dan in jouw Orca vermoed ik. We gaan het zien!

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
  4. Hallo Kees,

    Lang geleden inderdaad! Bedankt voor deze uitgebreide update, zeer uitvoerig en goed beschreven!
    De verlichting van de fiets ziet er nu zeer goed uit, erg netjes afgewerkt allemaal. Gaat zeker prima rijden ook, na de goedkeuring bij TüV.
    Volgende post iets sneller?

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Adri, nou, er is inderdaad wel een 'gaatje' gevallen in m'n blog schrijverij ... En, afhankelijk van Tuv, zal de komende weken waarschijnlijk ook niet erg veel te melden zijn. Maar daarna gaat het ongetwijfeld weer los... :-)

      Groeten,
      Kees

      Verwijderen
  5. Gaat goed Kees. Kijken wat de TUV er van zegt. Groet, Johan

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoi Johan, bedankt. Ben ook erg benieuwd wat het TuV traject gaat opleveren. Ik had geen verkeerde indruk van m'n eerste bezoek. TuV is uiteraard ook aan regelgeving gebonden en mijn Sunrider wijkt daarvan af (ik wil niet remmen met het achterwiel). Ze reageren niet direct met 'afkeur', ze gaan het onderzoeken. We zullen zien...
      Groeten,
      Kees

      Verwijderen