Werkgroep Veiligheid

Tja, veiligheid.... lees eerst m'n januari-blog nog maar even....;-). Uiteraard heeft dat wel wat getriggerd, maar ook: als automobilist heeft veiligheid me vanaf de eerste "velomobiel-koorts" beziggehouden.

Wat direct opviel bij m'n start als velomobiel gebruiker waren de vrijwel unaniem bezorgde reacties over mijn veiligheid. Ik moet zeggen, het ligt ook wel voor de hand. Zo'n 50 kg velomobiel zal zeker een groot verschil maken met m'n 1500 kg auto. Om dezelfde reden rij ik ook niet graag met m'n auto in de buurt van een 40.000 kg vrachtwagen. En let ik, als het even kan, op de chauffeur wanneer zo'n mastodont me tegemoet komt op de tweebaansweg tussen Zwolle en Hardenberg. Er zijn er nogal wat die zich lijken te vervelen, mobieltje in de hand... Over de botsveiligheid van auto's t.o.v. vrachtwagens wordt nog weinig onderzoek gepubliceerd. Dat zou commercieel wat onhandig zijn...

Risico's zijn niet uit te sluiten, zeker niet op de weg. Maar dat betekent uiteraard niet dat de huidige risico's een gegeven feit zijn. Als nieuwe verkeers-deelnemer is de velomobiel verdacht, dat maakte de fiets en de auto in de beginjaren ook mee. Bij fietsen was aan veiligheid weinig te doen, anders dan zichtbaarheid en af en toe een helm. Iedereen lijkt daar vrede mee te hebben. Maar bij auto's bleek het wel mogelijk om het één en ander te verbeteren en daarom werden onveilige auto's niet geaccepteerd. Voor auto's werd veiligheid een "selling item". Gaat dit ook gelden voor velomobielen?

Zoals gezegd, als "auto-overstapper" heeft deze vraag me vanaf het begin geïnteresseerd. Ik heb sterk het idee dat velomobiel veiligheid van "gevoelig punt" naar "selling item" zou kunnen evolueren. Maar een ad-hoc discussie over velomobiel-veiligheid verzandt al gauw in een spraakverwarring over actieve- en passieve veiligheid, onvergelijkbare uitgangspunten, ongevallen en velomobiel constructies, etc. Openbare discussie's hierover worden al snel "onderbuik discussie's" die, begrijpelijk, niet populair zijn bij producenten en gebruikers. Zo ontstond het idee om een onderbouwde "visie" te ontwikkelen over velomobiel veiligheid. Ik ben hierover in gesprek geraakt met Johan Vrielink, wat resulteerde in de suggestie om hiervoor een werkgroepje te vormen.

Zaterdag 4 februari 2012 zijn we met 7 man (Bram Smit, Paulus de Boer, Theo van de Broek, Ton ten Brinke, Arjan Vrielink, Johan Vrielink en ikzelf) bij Flevobike om de tafel gaan zitten om te zien of we een werkgroep kunnen oprichten. Ik hou je op de hoogte.

Voor ideeën en input over velomobiel veiligheid: cap.rookus@gmail.com

Als start-punt voor de werkgroep heb ik onderstaande punten opgesteld.

Initiatief WV: Werkgroep Veiligheid.  

Van gevoelig onderwerp naar selling item.

1)      Waarom:

·      Commercieel

o   Naar verwachting blijft de VM voorlopig nog een niche-markt. Resulterende aantallen kunnen wel afhankelijk zijn van focus op “race-fietsers-niche” danwel “automobilisten niche”. 

o   “Race-fietsers-niche”: geen grote/directe commerciële aanleiding om veel aan veiligheid te doen.  Huidige gebruikers lijken tevreden onder de redenatie “VM’s zijn veiliger dan (race) fietsen”.

o   “Automobilisten-niche”: producent heeft te maken met een (vaak impulsieve maar hardnekkige) mening van een grote groep: “VM’s zijn onveiliger dan auto’s”. Het argument dat VM’s veiliger zijn dan race-fietsen maakt op deze groep maar beperkt indruk. VM-potenties op het gebied van actieve & passieve veiligheid verder ontwikkelen zou hier commercieel interessant kunnen zijn.  Veiligheid als selling item i.p.v. gevoelig onderwerp.

·      Overheid & regelgeving

o   VM ontwerp gaat o.a. in de richting van hogere efficiëntie.  Daardoor worden vaker brommer snelheden gereden.

o   T.a.v. veiligheid maakt het weinig uit of de snelheid gemotoriseerd, ondersteund, of Human Powered gerealiseerd wordt.

o   Bij steeds toenemend aantal VM-kilometers is het reëel dat de overheid veiligheid reguleert (in synergie met brommers). 

o   Het is wenselijk om bij het ontwerp van regelgeving betrokken te zijn. Daarvoor is onderbouwde kennis nodig.    

·      Publiciteit & Juridisch

o   Bij fietsen en brommers valt weinig aan veiligheid te doen anders dan helmen en beschermende kleding.  VM’s kunnen wel op veiligheid ontworpen worden.

o   Bij toenemend aantal VM-kilometers neemt de kans op onverhoopt zeer ernstige ongevallen helaas eveneens toe.

o   Ernstige ongevallen leiden tot publiciteit en zouden juridische consequenties kunnen hebben.  Reputatie op het gebied van veiligheid kan dan van belang zijn.

2)      Doelgroep:

Uiteindelijk uiteraard de gebruikers. Maar die hebben pas profijt als het resultaat van dit initiatief in hun VM verwerkt is. De directe doelgroep is dus de VM bouwers. Belangrijk om VM bouwers in dit initiatief te betrekken.

3)      Expertises

Er zijn een aantal verschillende expertises aan het begrip veiligheid te verbinden, b.v.:

·      Techniek

·      Infrastructuur

·      Wet en regelgeving

·      Gedrag, Psychologie

·      …

Een risico voor de werkgroep is het behandelen van te veel onderwerpen met te weinig expertise, wat leidt tot trage voortgang en lage kwaliteit. Dit kan demotiverend werken.

De werkgroep limiteert zich in aanvang tot  de volgende expertises:

·      Techniek

·      Gedrag

4)      Doel, werkwijze

Onderbouwde visie t.a.v. veiligheid door:

·         Data.  Actief gegevens over VM aanrijdingen verzamelen en filen.

·         Toetsen.  Zelf gegenereerde of aangeleverde  ideeën toetsen aan data.  

·         Communicatie. In aanvang binnen netwerk van producenten, benoemde VM  gebruikers, NVHPV, …

De verschillen per ongeval maken het vergelijken van 2 ongevallen met 2 verschillende constructies hopeloos. Maar er zouden wel een paar theorieën ontwikkeld kunnen worden die vervolgens getoetst worden aan steeds meer gedocumenteerde ongevallen. Slaagt die toets niet, dan wordt een beter passende theorie ontwikkeld. Zo zou een onderbouwde visie t.a.v. veiligheid ets kunnen groeien.  

5)      Werkgroep

Groepje enthousiastelingen vanuit achtergronden:

·      Producenten

·      Werktuigbouwers of soortgelijk

·      Ervaren gebruikers

·      Bestaand geïnteresseerd platform, bv NVHPV, Fietsersbond.

·      Gedrag

Groep zou de intentie moeten hebben om langdurig actief te zijn.  Groep zichtbaar maken binnen geïnteresseerd platform (bv NVHPV, Fietsersbond). O.a. als meldpunt ongevallen.