45 km/u past nergens - vervolg

Naar aanleiding van de reacties op mijn vorige blog heb ik wat gedachtes op een rij gezet over 45 km/u speed-pedelec’s, velomobielen en van alles wat ook zo hard gaat. Wat zou een goede richting zijn voor de toekomst?

Naar mijn idee is de veiligheid van alles wat harder gaat dan 25km/u met regelgeving gediend. Het gaat nadrukkelijk niet alleen om je eigen veiligheid. En het betreft zowel de constructie (voertuig certificering), het gedrag (rijbewijs) en de plek op de weg (infrastructuur). Wat gedachtes:

1) Certificering & helm

Tot max 25 km/u  geen certificaat nodig. Wil je harder op/in wat dan ook, ok, maar dan moet de constructie (remmen, verlichting, spiegels, etc) beoordeeld zijn. Dus voertuig certificaat. Wel essentieel dat de certificering ook op kleine bedrijven is afgestemd want daar ontstaan nogal eens bruikbare innovaties. In Nederland (RDW) is dat helaas niet goed geregeld. Hierdoor ontstaat een (zeer begrijpelijke) afwachtende houding van de producenten. Niemand heeft er baat bij dat een goed product als een velomobiel door een dure en onpraktische certificering om zeep geholpen wordt.

Vanaf 25 km/u een goed ontworpen helm gebruiken. Helmplicht is op het moment een behoorlijk grijs gebied. Wat opmerkingen hierover:

* Fiets helm.

De (race)fietshelm is maar een weinig ontwikkeld ding. Ze zijn vrijwel allemaal gebaseerd op samendrukbaarheid van piepschuim en dat is een beetje (te) primitief. Google b.v. eens op Abus Kranium. Er is geen fietshelm-plicht en dat lijkt me niet slim voor racefietsers.

* Brommer helm.

Is ontworpen voor 45+ km/u en weinig inspanning, dus geen aandacht voor ventilatie. Een tamelijk ongelukkig ontwerp voor  een speed pedelec of VM.

* Speed-pedelec helm.

Hier valt een wereld te winnen voor helmproducenten. De fiets-helm is te primitief, de brommer-helm is te benauwd, te groot en niet ‘trendy’, dus ik verwacht niet dat de aanstaande speed pedelec  fietsers daarvoor gaan kiezen. Een speed pedelec helm moet grote klappen kunnen opvangen, goed ventileren en niet te groot zijn. Een slimme fabrikant ziet een gat in de markt voor zich. Ze zijn al bezig, want ze verwachten grote aantallen speed pedelecs.

Op het moment bestaat er geen helmplicht voor VM’s en is een brommer helm verplicht in een als brommer gekeurde e-assist 45 VM. Wat mij aangaat, geen van tweeën erg slim. Op zich is een VM een geval apart t.a.v. helm-plicht. De VM heeft de potentie om, voorzien van voldoende en gekeurde voorzieningen (cocon-constructie ontworpen met voldoende kennis op het gebied van veiligheid, veiligheids riemen, beschermend dakje, …), zonder helmplicht toegelaten te worden. Maar daar zijn we nog niet. Tot die tijd gaat de speed-pedelec helm uitkomst bieden voor VM’s, met of zonder 45 km/u e-assist.

2) Rijbewijs.

Met speed e-assist kan vrijwel iedereen direct zonder ervaring 45 km/u rijden en dat is gewoon te hard voor onervaren reacties. Dus is een training (rijbewijs) nodig.

Zonder e-assist duurt het een tijdje voordat je conditie voldoende op pijl is om constant deze snelheid te rijden en in die tijd leer je geleidelijk fietsen met 45 km/u. Waardoor minder noodzaak voor training. Er zijn wat kanttekeningen te maken:

* Stofjes.

Een politie-man heeft mij eens uitgelegd dat het soms wat asociale gedrag van racefietsers deels toegeschreven wordt aan stofwisseling in de hersenen. Door de inspanning maak je stofjes aan die een erg prettig gevoel geven en een mind-set van ‘ik wil door…’. Dat beïnvloedt je besluiten die in een split-second genomen worden, vaak ten nadele van sociaal gedrag en veiligheid. Uit eigen ervaring moet ik zeggen: het helpt als je dit weet en je er naar gedraagt.

* Gewicht VM.

Behoorlijk zwaarder dan een racefiets. De neiging om snelheid te houden is daarom (nog) hoger, mede geholpen door bovengenoemde stofjes. Een e-assist zou hier makkelijker tot een veilig gedrag kunnen leiden.

* Snelle VM.

Toen ik voor het eerst proefreed in een velomobiel, een Quest, haalde ik met wat inspanning een racefietser in met 40 km/u. Dat was met normale 25 km/u fiets conditie en –ervaring. Er komen steeds efficiëntere  VM’s, dus de snelheid die een beginnende onervaren VM-er kan rijden komt ook steeds hoger te liggen.

Al met al denk ik dat voor speed pedelec’s, maar ook voor  VM’s (met en zonder e-assist), een beginners training (rijbewijs) een goede zaak zou zijn. Net als nu al voor brommers geldt.

3) Infrastructuur.

Waar rij je? Geen makkelijk antwoord mogelijk helaas. En het  vereist vakkennis die ik niet heb. Toch een poging.

Er zal geen infrastructuur voor VM’s aangelegd worden. De aantallen zijn daarvoor voorlopig te klein. Voor de speed-pedelec is dat een ander verhaal. Er is al een heuse hype aan het ontstaan. De belasting (milieu, ruimte) van de speed pedelec is tig keer minder  dan van elektrische/hybride/gewone auto’s terwijl de reistijd over een gemiddelde woon-werk afstand niet erg verschillend is. Dus zou het slim zijn om deze komende speed-pedelec ‘hype’ te ondersteunen door ze een goede plek op de weg te bieden. De VM kan op deze ontwikkeling meeliften en dezelfde plek innemen als de speed-pedelec.

* Fietspad.

Het fietspad is bedoeld en ontworpen om max 25 km/u te rijden. Dat moet zo blijven. Sterker nog, er zou een max snelheid van 25 km/u moeten gelden op het fietspad. Er zijn erg veel  mensen die niet harder willen of kunnen en daarvoor moet ruimte blijven. Geen hijgende/schreeuwende/toeterende racefietsers, speed-pedelec’s en VM’s in hun nek.

* Snelfietspad (nieuw)

De term snelfietspad zou gebruikt kunnen worden voor infrastructuur die ontworpen is voor zowel 25 km/u fietsers en 45 km/u speed pedelec’s. Ook geschikt voor VM. Brommers en scooters bij voorkeur niet welkom hier, ze stinken en zijn niet goed voor de diep ademhalende longen van de fietsers.  En anders timmeren ze maar een kurk in de uitlaat…

Er zijn al wat voorbeelden van deze infrastructuur. Ze zijn niet meer dan een goede meter breder dan twee fietspaden. Een twee richtingen snelfietspad bestaat b.v. uit twee asfalt-stroken, ieder net zo breed als een één-richting fietspad, gescheiden door een net zo brede berijdbare middenberm van klinkers. Omdat 25 km/u fietsers graag kletsend naast elkaar op glad wegdek rijden blijven de rijrichtingen ruim gescheiden. De middenberm biedt ruimte voor inhalen zonder elkaar in de weg te zitten. Tenzij er te veel drukte in beide richtingen is natuurlijk. Dan wordt het tijd voor een 4-baans snelfietspad…. ;-)

Snelfietspad - een nog iets bredere overrijdbare middenberm laat veilig inhalen toe

* 50 km/u wegen (bebouwde kom)

Als er geen snelfietspad voorhanden is zullen de speed-pedelec’s en de VM’s zich hier tussen de auto’s moeten begeven. Automobilisten gaan mopperen op de grote hoeveelheid speed pedelec’s. De Telegraaf staat er straks bol van. Het is niet anders. Ter bescherming van de speed pedelec’s worden ze als kwetsbare verkeer deelnemer behandeld: bij een aanrijding is de automobilist schuldig tenzij het tegendeel bewezen wordt.

Wellicht is dit een goede aanleiding om de max. snelheid op deze wegen te verlagen naar 45 km/u.

* 60 km/u wegen (buiten bebouwde kom)

Dit is een lastig geval. Vaak wordt op deze wegen veel harder gereden, ondanks drempels, verkeer sluizen, smalle weg, etc. Brommers kunnen hier over het algemeen nog wel uit de voeten omdat ze veelal harder rijden dan 45 km/u. Het hangt natuurlijk van de drukte af, maar op een populaire woon-werk route is zo’n weg  te gevaarlijk voor speed pedelec’s en VM’s. Dus zal hier vooralsnog een consensus gesloten moeten worden, in afwachting van de renovatie van het fietspad als snelfietspad. 60 km/u wegen liggen veelal buiten de bebouwde kom en daar is wat meer ruimte. Wellicht kan in de tussentijd de keuze aan de racefietser/speed pedelec/VM gelaten worden. Ofwel op het fietspad, maar dan ‘te gast’, ofwel op de 60 km/u weg voor de durf-al.

* Meer dan 60 km/u wegen (binnen en buiten bebouwde kom)

Bestaande inrichting gebruiken.